Amerika’da en çok satanlar listesine girmiş ve başarının da başarısızlığın da en büyük sırrına vakıf olan Darren Hardy’nin The Compound Effect yani bileşik etki ya da katlama etkisi isimli kitabından ve aslında herkesin bildiği ama aradığı o gizli bilgiden bahsedeceğim yani başarının sırrından.

Sana iki seçenek sunacağım ve birini seçmelisin; hemen şimdi nakit beş milyon türk lirası mı istersi…
– Evet ilk seçeneği istiyorum.
+Sakin ol Diego! Önce bi’ bitirmeme izin ver.
Hemen nakit beş milyon türk lirası mı yoksa birinci gün 1 kuruş ikinci gün 2 kuruş, üçüncü gün 4 kuruş, dördüncü gün 8 kuruş şeklinde katlanarak ilerleyen bir ay sonundaki parayı mı istersin diye sorsam hangisini seçersin?
Tahmin ederim, bir çoğumuz hiç düşünmeden nakit 5 milyon lirayı tercih edecektir. Sadece pek azımız Descartes gibi şüpheci yaklaşıp “dur lan dur, burada bi’ hinlik var benimkisi ikincisi olsun” diyecektir. O zaman nakiti 8 milyona çıkartalım?

Bileşik Etki

Bu soru, Darren Hardy’nin kitabında bahsettiği bileşik etkinin, başarıya olan muazzam katkısını kanıtlayan en etkili girişlerden birisidir çünkü şu an senin de hafiften çakmaya başladığın gibi ikinci seçenek çok daha kârlı. Zira ilk gün 1 kuruş ile başlayan bu rakam ay sonunda yani 31. günde toplam 10 milyon 737 bin 418 lira ediyor ve bu sayı, ilk seçeneğin iki katından bile fazla. Bu para hesabının tamamını sayfanın en sonunda görebilirsiniz. *

Hardy’e göre bileşik etki ile başarı arasında komşulara sigara yaktıran türden bol sevişmeli bir ilişki var. Hardy, kitabının bir yerinde şöyle diyor “bana yeteri kadar zaman verin ve herhangi bir yarışmada herhangi birinciyi yeneceğimi kanıtlayayım. Hayır, çok zeki ya da yetenekli değilim sadece alışkanlıklarımı değiştirebilirim ve bunların sürekliliğini sağlayacak metanetim var.” Büyük lâf ettiği kesin ancak haklı olduğu da apaçık ortada zira bileşik etki, hedeflere yönelik küçük başarıların azim ve metanetle sürekliliği sağlanırsa hedefinizi hoyratça size sunacağını söyleyen bir stratejidir. Hedeflere yönelik, küçük başarıların sürekliliği hmmm şimdi tekrar şu para sorusuna dönelim:

Burada daha iyi anlaşılacağını düşündüğümden ikinci seçenek için bir grafik oluşturdum. Dikkat ettiniz mi bilmiyorum ama her gün sürekliliği olan bu para katlama olayının kırılma yaşadığı bir nokta var; 26. gün

26. gün hesabınızdaki para tam 335.544,32 kuruş yani ciddi bir anlamda zarardasınız ama sonrasında çok hızlı bir şekilde büyüyerek 30. günde eşitliği yakalıyor ve 31. günde ise beş milyon liranın iki katından daha fazla bir sayıya ulaşıyor. İşte bu durum tam olarak bileşik etkiyi tanımlıyor.

Başarı ve Başarısızlık Arasındaki Grup Seks İlişkisi

Günlük yaşantımızda aldığımız kararların sürekliliği bizi başarıya ya da başarısızlığa götürüyor bunu aslında hepimiz biliyoruz ancak bileşik etki nedeniyle bu durum bir kırılma yaşıyor ve büyük bir ivmeyle hızlanıyor. Buna bi’ örnek verelim; diyelim ki ortalama bi’ okuma hızına sahipsiniz ve günde 10 sayfa kitap okumaya karar verdiniz. Bu 10 sayfa yaklaşık otuz dakikanızı alacaktır ve yılda toplam 3650 sayfa okumuş olacaksınız -ki bu da yaklaşık 12 kitap yapar yani ayda bir kitap bitirmiş olmanızı garantiler fakat bileşik etkiye göre bu okuma hızınızın kırılma noktası olacak ve daha hızlı okumaya başladığınız o kritik eşiği aşacaksınız ve artık bir sayfayı belki de iki dakikada bitireceksiniz. Bu nedenle yıl sonunda 3650 sayfadan çok daha fazlasını okuyacaksınız illa bir sayı istiyorsanız söyleyeyim en az 4000 sayfa bu da ortalama 14 kitap demektir. Günde 30 dakikalık kitap okuma arası sürdürülebilir küçücük bir adım ve yıl sonundaki etkisi tek kelime ile ‘muazzam’.

Bileşik etkiyi örnekler ile daha da irdelemek istiyorum çünkü ciddi bir konu. Meselâ kendine sıkı bir diyet programı hazırladın zira kemer üstünden katmer katmer fırlayanlar, vapurlardaki can simidi gibi göze batmaya başladı. Üzerine bir iki hafta yedin büyük bir değişiklik olmadı ve küçük bir kaçamak yapmaya karar verdin. Programına bir adet çikolata ekledin hem aman canım ne olacak ki en fazla 300 kalori diye de hesap yaptın. Şimdi bu masum 300 kalorin var ya yılda tam 14 kilo** almana sebep olacaktır ki bu da en iyi ihtimalle çünkü bileşik etki ivmelenmesi ile bu sayı daha fazla olur zira zaman içerisinde probiyotik bakterilerin azalması kritik bir eşik yaratacak ve diğer yiyeceklerin sindirimini de bozarak daha hızlı kilo artışına sebep olacaktır.

Çevrende mutlaka vardır hani şu “İngilizceyi öğrenmek gerek yeacılar” ha, tanıdık geldi mi? Her yıl böylesine nutuk atmak yerine günde sadece 3 kelime ezberlemiş olsa o tanıdık -ki bu sadece 10 dakikasını alacaktır- yıl sonunda 1095 kelime ezberlemiş olur ve bu günlük konuşulan kelimeden fazladır. Hatta sıradan bir roman ya da hikâye kitabını okuyabilecek seviyeye gelir. İkinci yıl ise bileşik etki ivmelenmesi gerçekleşir ortalama 2100 kelime ezberlemiş olur o tanıdık ve neredeyse tüm akademik yazıları okuyacak seviyeye erişir.

Başarının ve Başarısızlığın Sırrı

Şimdi buraya kadar anlattığım her şeyi anladığını düşünerek bir sonuç çıkarmak istiyorum; hedeflere yönelik her gün atılan küçücük adımlar zaman içerisinde bir kartopu gibi büyüyerek bileşik etki yaratıyor ve başarıyı ayaklarının önüne seriyor. Peki, bunları zaten bildiğimiz halde neden hiç uygulayamıyoruz? Neden o aldığımız kararların sürekliliğini sağlayamıyoruz? Basit; sana ilk sorduğum para sorusuna verdiğin cevap aslında kafanın içindeki bu kaosu yanıtlıyor.

İstiyoruz ki aldığımız kararların ya da davranışların etkisi hemen gerçekleşsin ve hayatımızın bir parçası olsun. Tıpkı spor salonuna yazıldığımız o ilk haftadaki gibi hani sana eğitmenin ağırlık verir ve bunları küçümseyip hemen büyük ağırlıklar altına girersin ya işte tam da öyle ya da sana onarlı tekrar demesine rağmen sen onbeşer tekrarlar yapman gibi. Tamam, belki o ilk gün tüm setleri fazla ağırlıkla gerçekleştirirsin ama devamlılığını asla sağlayamazsın çünkü tecrübe ile sabit işte, Amerika’yı yeniden keşfetmeye çalışman ya da kestirme yolunu araman çok saçma çünkü YOK, yok ulan işte öyle bir şey hayır neden sürekli bunu tekrarlayıp bi’ de kendine olan güvenini kırıyorsun, anlamıyorum. Neden hemen kilo vermek istiyorsun? Hayır, nedir bu acelen ya? Bu zamana kadar hep acele edip yine de geç kalmadın mı? Hemen diyetinden bir öğünü çıkartmadın mı? Kaç gün sürdürebilirsin ki böyle radikal bi’ kararı, neden böyle bi’ karar alırken bunu hiç düşünmedin?

Çünkü hedef nasıl belirlenir bilmiyorsun, bilmiyoruz. Bu nedenle öncelikle hedef nasıl belirlenir başlıklı bloğumu okumalısın ve anlamalısın şu başarı denilen zamazingo bir yarış değil, bir MARATON. Sonuca odaklanmamalısın, sonuca giden yolu, o süreci yaşamalı ve kendini izlemelisin. Her gün attığın o küçücük adımların seni ne kadar ileriye taşıdığını tıpkı spor salonundaki sporcu gibi santim santim kayıt altına almalısın. Dondurma topu yuvarlaklığındaki kalçalara, o kavraması güzel ince bellere yahut o 19 cm olan kibrit çöpü kolların 41cm’e ulaşması nasıl gerçekleşti sanıyorsun?  Sporcu hep kayıt altına aldı; 20, 21, 22 … O her küçük santim artışı daha fazla ağırlık getirdi, o her tekrarlanan tek basamaklı rakamlar artık iki basamaklı bir sayı oldu ve bu süreç, sporcunun kendisi tarafından takip edildi. Hedefine nasıl yaklaştığına, nasıl geliştiğine bizzat kendisi şahit oldu ve bu devam etme gayretini, sürdürebilirliği tetikledi.

Unutma ve akıl defterine yaz bunu hatunum, sevgilim, sevdiceğim, dostum yani bu yazıyı okuyan o ‘özel’ kişi; bu galaksinin en güzel kelimesi ‘olabilir.’ Bi’ düşünsene bu galakside her şey olabilir.

*n bir doğal sayı olmak üzere 0≤n30 buna göre n 31 farklı değer alır ve en büyük değeri;
n=0 2⁰=1
n=1 2¹=2
n=2 2²=4 … Geometrik dizisine göre;
 n=30 2³⁰=1.073.741.832

**Amerikan Egzersiz Kurulu araştırmalarına göre bir kilo vermek için ortalama 7400 kalori yakmak gerekmektedir.

Beni ilk kez okuyorsan, ilk kez tanışmış isek ve buraya kadar da üşenmeyip okumuş isen bunları da okuman şart:
bâp I. Hedef Nasıl Belirlenir?

bâp II. Kendin Hakkındaki Fikirler ve Etkileri – Carol Dweck

bâp III. Egzersiz ve Beyin İlişkisi

Olumlu ya da olumsuz tüm yorumlarınız kendimi geliştirmekte yardımcı ve yeni videoların ya da yazılan gelmesi için motivasyon olacaktır.  
erkan özcan
galakside bir yer/ ocak 2019